Siedlisko to wykształcone jest na glebach o wysokim poziomie wód gruntowych, związane z wezbraniami wód rzecznych, powtarzającymi się co kilka lub kilkanaście lat.

Lasy o charakterze łęgowym możemy spotkać na terenie całego kraju zazwyczaj w dolinach rzek i potoków. Stanowią jednak nie więcej niż 0,11% powierzchni Polski i około 0,39% powierzchni lasów.

Lasy łęgowe cechuje bardzo duża różnorodność mikrosiedlisk (miejsca pod kamieniami, podmytymi korzeniami, szuwary, dziuplowiska, wywroty). Związane jest to z dużą wilgotnością podłoża, częstymi zalewami, obecnością miejsc ze stagnującą wodą, w końcu specyficznym mikroklimatem. Wszystko to sprzyja wysokiej różnorodności biologicznej. Lasy łęgowe są miejscem rozwoju wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym chronionych gatunków.

Charakteryzują się dużym bogactwem gatunkowym wśród głównych grup zwierzęcych, takich jak bezkręgowce, płazy, gady, ptaki i ssaki. Z powodzeniem można o nich powiedzieć, że są najbogatszym ekosystemem lądowym. Typowymi gatunkami drzew dla łęgów są olsze (Alnus), wierzby (Salix), topole (Populus), jesiony (Fraxinus) i wiązy (Ulmus). W podszycie występują miedzy innymi bez czarny, dzika porzeczka, leszczyna czy trzmielina.

W runie z kolei można spotkać na przykład podagrycznika pospolitego, śmiałka darniowego, wiązówkę błotną, gwiazdnicę gajową czy kuklika pospolitego. Lasy łęgowe, poza ogromną wartością przyrodniczą, spełniają jeszcze wiele ważnych funkcji. Ich obecność pozytywnie wpływa na spowolnienie przepływu niszczycielskiej wody w czasie wielkich powodzi, pobierają i zatrzymują pierwiastki takie jak fosfor czy azot biorąc tym samym aktywny udział w tzw. samooczyszczaniu wody, w końcu wchłaniają CO2.

Obecnie największym zagrożeniem dla tego typu siedlisk są działania człowieka polegające na regulacji i pogłębianiu koryt rzek i potoków, co w konsekwencji wiążę się z obniżaniem poziomu wód gruntowych prowadzącym do zmiany struktury flory i fauny. Ponadto łęgom zagrażają budowle hydrotechniczne takie jak wały przeciwpowodziowe, bezmyślne karczowanie, zaśmiecanie (dzikie wysypiska) oraz obecność gatunków inwazyjnych roślin.